FİİLDE ÇATI ÜNİTE PLANI

 Ünite Planı Şablonu                   

Boş ya da açıklamaların olduğu metin alanlarına tıklayarak yazın.

Öğretmenin
Adı, Soyadı		SERAP ERDOĞAN
Okulunun Adı		CUMHURİYE İ.Ö.O
Okulunun Bulunduğu Mahalle		İSMET PAŞA MAH.ELMADAĞ
Okulun Bulunduğu İl		ANKARA
Ünit Bilgisi
Ünite Başlığı FİİLDE ÇATI
Üniteniz için açıklayıcı ya da yaratıcı bir ad FİİLDE ÇATI
Ünite Özeti
İşlenen dersin içeriğini anlatan kısa ve öz bir ünite içeriği, öğrenilen ana konuların tanımı, ve etkinliklerin öğrencilerin Konu, Ünite ve Temel soruları cevaplamasına nasıl yardım edeceğinin kısa bir açıklaması.FİİLDE ÇATI ÖZELLİKLERİ,EYLEMİN  ÖZNE VE NESNEYE GÖRE KAZANDIĞI ANLAM ÖZELLİĞİNE VE BİÇİM DEĞİŞİKLİĞİNE ÇATI DENİR,CÜMLELERDE ÖNCE YÜKLEM BULUNUR,SONRA ÖZNELERİNE VE YÜKLEMLERİNE GÖRE EYLEMLER TÜRLERİNE AYRILIR.
Dersin Adı
TÜRKÇE
Sınıf Düzeyi
8 SINIF
İşlenmesi için Gerekli Ortalama Süre
3 HA FTA
Ünitenin Temelleri
Hedeflenen İçerik (Konu Başlıkları)
1-ÖZNEYE GÖRE FİİL ÇATISI(ETKEN,EDİLGEN,DÖNÜŞLÜ,İŞTEŞ) 2-NESNEYE GÖRE FİİL ÇATISI(GEÇİŞLİ,GEÇİŞSİZ,OLDURGAN,ETTİRGEN)
Öğrenme Amaçları/Çıktıları (Kazanımları)
1-FİİLİN NE OLDUĞUNU KAVRAR 2-EYLEMİN ÖZNEYE VE NESNEYE GÖRE KAZANDIĞI ANLAM VE BİÇİM ÖZELLİĞİNİ KAVRAR 3-EYLEM ÇATISININ .FİİL KÖK VE GÖVDELERİNE GETİRİLEN ÇATI EKLERİYLE OLUŞTUĞUNU KAVRAR.
Öğretim Programı Tasarım Soruları
	Temel Soru		ÇATI DENİNCE AKLINIZA NE GELİR?
	Ünite Soruları		EYLEMLERİ ÇATILARINA GÖRE NASIL SINIFLANDIDIRIZ?
	İçerik Soruları		ÖZNESİNE GÖRE FİİL ÇATISI NEDİR? NESNESİNE GÖRE FİİLÇATISI NEDİR?

Değerlendirme Planı

Değerlendirme Zaman Çizelgesi

Proje Başlamadan Önce Öğrenciler Projlerini Gerçekleştirmek için Çalışıken   Proje Tamamlandıktan Sonra Öğrencinin geçmişini, becerilerini tutumlarını ve yanlış anlamalarını belirlemeye yardımcı olacak değerlendirme aracı Öğrencinin geçmişini, becerilerini tutumlarını ve yanlış anlamalarını belirlemeye yardımcı olacak değerlendirme aracı Öğrenci gereksinimlerini belirlemeye, ilerlemeyi izlemeye, anlayıp anlamadıklarını kontrol etmeye, üstbiliş, öz-yönelim ve işbirliğini cesaretlendirecek değerlendirme aracı Öğrenci gereksinimlerini belirlemeye, ilerlemeyi izlemeye, anlayıp anlamadıklarını kontrol etmeye, üstbiliş, öz-yönelim ve işbirliğini cesaretlendirecek değerlendirme aracı Öğrencilerin anlayıp anlamadıklarını ve becerilerini değerlendirecek, üstbilişi cesaretlendirecek, gelecek eğitimler için öğrenci gereksinimlerini belirleyecek değerlendirme aracı Öğrencilerin anlayıp anlamadıklarını ve becerilerini değerlendirecek, üstbilişi cesaretlendirecek, gelecek eğitimler için öğrenci gereksinimlerini belirleyecek değerlendirme aracı

Değerlendirme Özeti

Bütün eğitim boyunca nasıl bir değerlendirme stratejisi uygulayacağınızın (neyi nerede nasıl neden yapacağınızı) ve kullanacağınız değerlendirme araçlarının tanıtımı.

Ünite Ayrıtnıları

Önkoşul Becerileri

Üniteye başlayabilmek için öğrencilerde olması gereken kuramsal bilgi ve teknik beceriler

Öğretim (Öğrenme ve Öğretme) Süreçleri

Öğretim süreçlerinin açık bir resmi- öğrenci etkinliklerinin kapsamı ve sırasının açıklanması ve öğrencilerin kendi öğrenmelerini planlamaya nasıl dahil edileceği.

Bireysel Farklılıklara Yönelik Destek
	Özel ihtiyaçları olan (engelli) öğrenci
	Öğrenme güçlüğü çeken öğrenci
	Üstün zekalı ya da yetenekli öğrenci
Ünite için Gerekli Kaynaklar ve Malzemeler

Teknoloji – Donanım (Kullanmayı düşündüğünüz aracın yanındaki kutuya tıklayın)
Fotoğraf Makinası  Bilgisayarlar  Digital Foto. Makinası  DVD Oynatıcı  İnternet Bağlantısı	Lazer Disk  Yazıcı  Yansıtma Sistemi  Tarayıcı  Televizyon	VCR  Video Kamera  Video Konferans Sistemi  Diğer
Teknoloji – Yazılım (Kullanmayı düşündüğünüz yazılımın yanındaki kutuya tıklayın)
İşlem Tablosu  Masaüstü Yayıncılık  E-posta  CD üzerinde ansiklopedi	Görüntü İşleme  Web Tarayıcı  Çokluortam	Web Sayfası Geliştirme  Kelime İşlemci  Diğer

Basılı Malzemeler	Ders Kitabı, Öğretim Programı Rehber kitapları, hikaye kitapları, laboratuvar el kitapları vb.
Sarf Malzemeleri	Kalem, defter vb.
İnternet Kaynakları	Ünitenizin uygulanmasını destekleyecek web adresleri.
Diğer Kaynaklar	Okul gezileri, misafir konuşmacılar, uzmanlar, diğer sınıflardaki öğrenciler ve öğretmenler, toplum üyeleri vb.

21. yy becerileri

İletişim ve İşbirliği

·         Konuşurken ve yazarken düşünceleri ve fikirleri açık ve etkili bir şekilde birleşitirip kullanmak

EYLEMDE ÇATI

 FİİLDE (EYLEMDE) ÇATI         

                         I                                                                           I      

            Nesneye Göre                                      Özneye Göre      

     I            I          I           I                                  I          I           I           I

   Geçişli      Geçişsiz       Oldurgan     Ettirgen                           Etken       Edilgen      Dönüşlü     işteş

 

NESNESİNE GÖRE ÇATI (NESNE- YÜKLEM İLİŞKİSİ): Nesnesine göre çatı ,yüklemin nesne alıp almamasına göre değerlendirilir.

1)Geçişli ve Geçişsiz Fiiller:

Nesne alabilen fiiller geçişlidir.Pratik olarak bir fiilin geçişli olup olmadığını anlamak için fiile “neyi, kimi” sorularını yöneltiriz ,bu soruları yöneltebiliyorsak fiil geçişlidir, yöneltemiyorsak fiil geçişsizdir.Bir diğer yöntem ise şudur:Fiilin başına “onu” zamirini getirebiliyorsak fiil geçişlidir ,getiremiyorsak fiil geçişsizdir.

*Seni duyuyorum. ( “kimi duyuyorum?” ya da “onu duyuyorum”) (geçişli)

*Beni anladığını biliyorum. ( “neyi biliyorum? Ya da “onu biliyorum.) (geçişli)

*Lütfen otur. ( “neyi otur? Ya da “onu otur” ) (geçişsiz)

*Kitabı verir misin? (“neyi verir misin?” ya da “onu verir misin?” (geçişli)

*Burası ne güzel kokuyor. (“neyi kokuyor?” ya da “onu kokuyor”) (geçişsiz)

*Sonbaharda bitkiler ölür. (“neyi ölür? Ya da “onu ölür”) (geçişsiz)

*Seni çok seviyorum. (“kimi seviyorum?” ya da “onu seviyorum”) (geçişli)

*Bir bilinmezliğe doğru yürüyorum. (“neyi yürüyorum” ya da “onu yürüyorum”) (geçişsiz)

Not: Bir fiilin geçişli olabilmesi için cümlede mutlaka nesne olması şart değildir.Cümlede nesne olmasa bile cümle geçişli olabilir.Önemli olan “neyi, kimi” sorularını sorup soramadığımızdır.

*Gördüm; ama söyleyemedim.

2)Oldurgan ve Ettirgen Çatılı Fiiller:   

Geçişsiz bir fiilin üzerine “-r,-t,-tır” eklerinden birinin getirilerek fiilin geçişli yapılmasına “oldurgan” çatılı fiil denir. Geçişli bir fiilin üzerine “-r,-t,

-tır” eklerinden biri getirilerek fiil yeniden geçişli yapılıyorsa o fiil “ettirgen” çatılı bir fiildir.Bu durumda eylemin geçişlilik derecesi arttırılmış olur ve bir başkasına yaptırma,ettirme anlamı katar.

*Adam öldü (geçişsiz) ---------------------------- Adamı öldürdü. (oldurgan)

*Günler zor geçiyor.(geçişsiz) ------------------  Günlerini zor geçiriyor.(oldurgan)

*Bu kitapları okudum (geçişli) -------------------Bu kitapları okuttum.(ettirgen)

*Her şeyi kırdım (geçişli) -------------------------Her şeyi kırdırdım (ettirgen)

*Araba durdu.(geçişsiz) -------------------------- Arabayı durdurdu  (oldurgan)

*Yeni aldığım daireyi boyadım.(geçişli)--------Yeni aldığım daireyi boyattım (ettirgen)

*Saçları uzamış (geçişsiz) ------------------------Saçlarını uzatmış (oldurgan)

*Kumaşı ölçüsüne göre kestim. (geçişli)--------Kumaşı ölçüsüne göre kestirdim.(ettirgen)

*Her sabah koşarım.(geçişsiz)------------------- Yıllarca bu topraklarda at koşturduk.(oldurgan)

*İşe başladım.(geçişsiz) -------------------------- Dersleri başlattım.(oldurgan)

ÖZNESİNE GÖRE ÇATI (ÖZNE-YÜKLEM İLİŞKİSİ):  Öznenin yüklemle ilişkisi 4 grupta incelenir.

1)Etken Fiil ve Edilgen  Fiiller:

Yüklem durumundaki fiilin gösterdiği işi doğrudan doğruya öznenin kendisi yapıyorsa  fiil etken çatılı demektir.Yani fiilin gerçek öznesi varsa ve “l,n” çatı ekini almamışsa fiil etkendir.Bir fiil “l,n” çatı ekini almışsa ve eylemin kim tarafından yapıldığı belli değilse o fiil    edilgendir. Edilgen fiillere “kim tarafından” sorusunu yönelttiğimizde cevap alamayız.

*Evi güzelce temizledi.(evi temizleyen kim? “o”, geçek öznesi var, o halde etkendir.)

  b.li.ne

*Ev temizlendi. (ev kim tarafından temizlendi?cevap alamıyoruz, eylemi yapan belli değil o halde edilgen)

  s.ö

*Kadın, bulaşığı yıkadı.(bulaşık kim tarafından yıkandı? “kadın” eylemi yapan belli olduğu için etken)

*Bulaşık, yıkandı. (bulaşık kim tarafından yıkandı?belli değil,cevap alamıyoruz, o halde edilgen)

*Polis, bu kişileri arıyor.(arayan kim? “polis” gerçek öznesi var eylemi yapan belli öyleyse etken)

*Bu kişiler aranıyor. (arama eylemini yapan kim? Belli değil öyleyse edilgendir)

*Masaları kenara çekti. (masaları kenara çeken kim? “adam” eylemi yapan belli öyleyse etkendir.)

*Masallar kenara çekildi.(masaları kenara çeken kim?belli değil öyleyse edilgendir)

*Sınavın iptal edileceğini söyledi.(sınavın iptal edileceğini söyleyen kim? “o” gerçek öznesi vardır,etkendir.)

*Sınavın iptal edileceği söylendi.(sınavın iptal edileceğini söyleyen kim?belli değil o halde edilgen.)

*Ilık yaz akşamlarında şarkılar söylerdik. (şarkılar söyleyen kim ? “biz” gerçek öznesi var o halde etken)

*Ayrılık gecesini hiçbir zaman unutamadım. (unutamayan kim? “ben” gerçek öznesi var o halde etken)

*En güzel şiirler gençliğin uykusuz gecelerinde yazılır. (yazma eylemini yapan kim? belli değil. edilgen)

*Çalındı umutların en güzeli benden. (edilgen)

2.Dönüşlü Fiiller:

       Fiil kök ya da gövdelerine “n, l” çatı ekleri getirilerek yapılır.Dönüşlü eylemlerde özne işi bizzat kendisi yapar ve yaptığı işten de bizzat kendisi etkilenir.Edilgen fiillerle dönüşlü fiiller birbiriyle karıştırılmamalıdır. İkisi de “l,n” çatı eki alır.Ancak edilgen çatılı fiillerin gerçek öznesi yokken dönüşlü çatılı fiillerin gerçek öznesi vardır.Ayrıca dönüşlü çatılı fiillerde “kendi kendine” anlamı vardır.

* Annem geleceğimi öğrenince çocuklar gibi sevindi.

* Kocası eve gelmeyince karısı meraklanmış.

* Yüzmek için hemen soyundu.

* Çocuklar havuzda yıkandı.

* Bir Akdeniz kentinin tuz kokan sabahlarında uyanıyorum.

* Kız aynanın karşısında saatlerce süsleniyor.

* Kadın etrafa bakındı.

3. İşteş  Çatılı Fiiller:

      Fiil, kök ya da gövdelerine “ş, leş” çatı ekleri getirilerek yapılır.İşteş eylemler, işin birden fazla özne tarafından karşılıklı ya da birlikte yapıldığını bildirir.İşteş çatılı fiillerde özne gerçektir.

* Sen sahilde üzgün beklerken öpüşür ay ile sular. (k)

* Görünmez dallarda kuşlar ötüşür. (b)

* Kuru güz yaprakları uçuşuyor rüzgarda.( b)

* Onunla bir süre öylece bakıştık. (k)

* Sazı ellerine alan aşıklar saatlerce atıştı. (k)

* Onunla hemen her gün telefonlaşırım. (k)

* Yolcular durakta bekleşiyordu. (b)

Not: Bazı fiiller çatı eki almadan da işteşlik özelliği gösterebilir.

* Türk-Yunan ordusu Sakarya’da savaştı.

* Pehlivanlar er meydanında güreştiler.

* Onunla istemeye istemeye barıştım.

* Sonunda ona kavuştum.